Lần đầu tiên trong hơn 75 năm, Quốc hội Việt Nam quyết định triệu tập các kỳ họp bất thường. Đó là một dấu ấn đặc biệt - dấu ấn của sự đổi mới, sáng tạo, đáp ứng các yêu cầu cấp bách của đất nước cần những quyết sách kịp thời, không để lỡ đi cơ hội phát triển. Đây chính là một trong những điểm nhấn của Quốc hội khoá XV.

Ngược dòng thời gian, quay trở lại thời điểm tháng 7.2021, trong phiên khai mạc trọng thể tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát lại lịch sử và hoạt động của 14 khoá Quốc hội từ sau ngày giành được độc lập tới nay.

Trải qua hơn 75 năm, với 14 nhiệm kỳ hoạt động, Quốc hội nước ta đã luôn luôn gắn bó, đồng hành cùng dân tộc, không ngừng phát huy vai trò, vị trí là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, đóng góp to lớn và quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tổng Bí thư nhấn mạnh: Là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Quốc hội cần phát huy những thành tựu và kinh nghiệm của hơn 75 năm qua, tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động để đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của đất nước trong giai đoạn mới.

“Chúng ta tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, dày dạn kinh nghiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam, kiên định con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; với sự nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao của các vị đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội; các Đoàn đại biểu Quốc hội; với sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng của các cơ quan trong cả hệ thống chính trị, trong bộ máy Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể Nhân dân; sự ủng hộ và giám sát của Nhân dân; sự hợp tác và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, Quốc hội nước ta trong thời gian tới nhất định sẽ phát huy những kết quả, kinh nghiệm và truyền thống vẻ vang của 75 năm qua, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tổ chức và phương thức hoạt động, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp to lớn hơn nữa vào công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đưa đất nước từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xứng đáng là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” - Tổng Bí thư bày tỏ sự tin tưởng.

Trong phát biểu khai mạc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khoá XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đã nhấn mạnh quyết tâm đổi mới, sáng tạo, bám sát thực tiễn, đem “hơi thở cuộc sống” vào nghị trường.

Ông nhấn mạnh, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội và đại biểu Quốc hội được quy định trong Hiến pháp, pháp luật; phát huy truyền thống 75 xây dựng và phát triển, kế thừa những kinh nghiệm, thành tựu của các khóa trước, Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội khóa XV cần nhận thức sâu sắc niềm tin, sự kỳ vọng của cử tri, thấy rõ những khó khăn, thuận lợi, thời cơ, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang đứng trước những thách thức chưa có tiền lệ; và quán triệt sâu sắc ý kiến chỉ đạo quan trọng của Tổng Bí thư tại phiên khai mạc của Quốc hội, tiếp tục phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, gần dân, trọng dân, cầu thị, lắng nghe ý kiến của Nhân dân; phát huy tối đa năng lực, bản lĩnh, trí tuệ, quyết tâm đổi mới, sáng tạo, bám sát thực tiễn, đem “hơi thở cuộc sống” vào nghị trường, hiến kế giúp Quốc hội khóa XV tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, ban hành quyết sách đúng đắn, kịp thời, hợp lòng dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Và đã gần nửa nhiệm kỳ trôi qua, Quốc hội khoá XV đã thể hiện rõ một Quốc hội đổi mới, sáng tạo, vượt qua những khó khăn, thách thức để có những đóng góp to lớn cho sự phát triển, vươn lên của đất nước trên các mặt công tác: lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng.

Đặc biệt, lần đầu tiên trong hơn 75 năm, Quốc hội Việt Nam quyết định triệu tập các kỳ họp bất thường. Đó là một dấu ấn đặc biệt - dấu ấn của sự đổi mới, sáng tạo, đáp ứng các yêu cầu cấp bách của đất nước cần những quyết sách kịp thời, không để lỡ đi cơ hội phát triển. Đây chính là một trong những điểm nhấn quan trọng trong hành trình đổi mới, sáng tạo, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân của Quốc hội khoá XV.

Từ cuối năm 2019, đầu năm 2020 cả thế giới phải đối mặt với một đại dịch khủng khiếp chưa từng có. Đại dịch COVID-19 - một đại dịch có tính toàn cầu gây ra rất nhiều khó khăn cho các quốc gia, từ đó ảnh hưởng tới cuộc sống của hàng tỉ người trên khắp thế giới. Việt Nam cũng không ngoại lệ.

Tăng trưởng kinh tế cả năm 2021 của Việt Nam chỉ đạt 2,58%, thấp nhất trong 10 năm trở lại đây và thấp hơn rất nhiều mục tiêu kế hoạch. Rủi ro tín dụng, nguy cơ nợ xấu tiếp tục gia tăng. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, sinh kế, đời sống của Nhân dân, người lao động gặp nhiều khó khăn do chi phí đầu vào tăng cao, lao động thiếu hụt, tốc độ phục hồi kinh tế còn chậm, có nguy cơ lỡ nhịp với kinh tế thế giới, ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội không chỉ trong năm 2022 mà còn đối với cả nhiệm kỳ giai đoạn 2021-2025.

Trước tình hình đó, với quyết tâm, trách nhiệm cao trước đồng bào, cử tri cả nước, Quốc hội đã tiếp tục đổi mới mạnh mẽ trong hoạt động, hành động, cùng với Chính phủ, các cơ quan trong hệ thống chính trị giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Một trong những dấu ấn đậm nét, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cả nhiệm kỳ năm 2021-2025 là Kỳ họp bất thường đầu tiên, chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Quốc hội.

Kỳ họp bất thường lần đầu tiên được tổ chức ngay từ đầu năm 2022 từ ngày 4-11.1.2022 với 4,5 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc. Tại Kỳ họp này, Quốc hội họp trực tuyến cả kỳ qua cầu truyền hình từ Nhà Quốc hội đến 62 Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (riêng Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội họp tại điểm cầu Nhà Quốc hội).

Theo Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường - kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV diễn ra trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4, khóa XIII, các Nghị quyết Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV; đặc biệt trong hoàn cảnh đất nước gặp những khó khăn, thách thức mới gay gắt hơn do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường tại nhiều địa phương trong cả nước. Để góp phần khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, Kỳ họp diễn ra nhằm có những quyết sách kịp thời về tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giải quyết những vướng mắc pháp lý cho đầu tư phát triển.

Kỳ họp bất thường lần thứ nhất với nhiều nội dung hết sức quan trọng không chỉ đối với năm 2022 mà cả giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo; được đồng bào, cử tri, dư luận trong và ngoài nước, cộng đồng doanh nghiệp hết sức theo dõi, quan tâm. Tác động của đại dịch COVID-19 trong hơn hai năm qua đã ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội; hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của nhân dân, người lao động gặp nhiều khó khăn, tốc độ phục hồi kinh tế còn chậm, còn có nguy cơ lỡ nhịp với kinh tế thế giới.

Trước tình hình đó, Quốc hội cần phải có các quyết sách kịp thời nhằm thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kinh tế, xã hội, tài chính, ngân sách để hỗ trợ cho Chương trình phòng, chống dịch COVID-19 và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đất nước, của doanh nghiệp, sinh kế và đời sống của Nhân dân.

Cụ thể, Quốc hội đã xem xét, thông qua: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ; Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; Nghị quyết về Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Việc tổ chức Kỳ họp đã cho thấy sự chủ động, tích cực của Quốc hội trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, với mục tiêu tối thượng là phục vụ nhân dân, sự phát triển của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Với việc tổ chức thành công Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, chúng ta có bài học quý để những kỳ họp “bất thường” trở thành hoạt động “bình thường” của Quốc hội nhằm đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn cuộc sống.

Tinh thần và kết quả của Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã tạo ra những khí thế mới, thời cơ mới, cùng với các chính sách mới được ban hành, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta tin tưởng sẽ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và cả giai đoạn 2021-2025, đất nước sẽ tiếp tục phát triển bền vững, đời sống người dân sẽ được nâng cao, niềm tin của Nhân dân sẽ càng được củng cố vững chắc hơn.

Với tinh thần trách nhiệm cao trước đất nước, đồng bào và cử tri cả nước, trên cơ sở các tờ trình, báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội, với gần 1.100 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu qua 3 phiên thảo luận Tổ và 3 phiên họp toàn thể trực tuyến, các vị đại biểu Quốc hội đã tập trung nghiên cứu, thảo luận sôi nổi, đóng góp rất nhiều ý kiến sâu sắc, tâm huyết, chất lượng, có tính xây dựng cao; các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và cơ quan hữu quan đã nỗ lực tối đa, không quản ngày đêm trong việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình đầy đủ, nghiêm túc các ý kiến của đại biểu Quốc hội để Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua 1 Luật và 3 Nghị quyết chuyên đề và Nghị quyết chung của Kỳ họp.

Một trong những nội dung quan trọng được Quốc hội thông qua tại kỳ họp là nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với tổng giá trị lên đến gần 350 nghìn tỉ đồng.

Đây là những chính sách bổ sung, ngoài khung khổ chính sách tài chính, tiền tệ đã được Quốc hội quyết định; có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để đối phó với đại dịch COVID-19, khắc phục những thiệt hại, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế - xã hội, phục hồi thị trường lao động, giải quyết các vấn đề an sinh, phúc lợi xã hội.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) đánh giá, Chính phủ đã trình Quốc hội một đề án có tính chất, quy mô rất toàn diện, thể hiện quyết sách của cả hệ thống chính trị, xuất phát từ đòi hỏi, yêu cầu bức thiết của thực tiễn.

“Trong bối cảnh nền kinh tế gặp khó khăn do đại dịch, việc Nghị quyết thông qua đã cho thấy quyết tâm đồng hành của Quốc hội với Chính phủ, tạo ra “liều thuốc” đủ mạnh để vực dậy, khôi phục kinh tế và tạo động lực phát triển cho giai đoạn tiếp theo”, đại biểu An nhấn mạnh và cho rằng chính sách này sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, giúp người lao động vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.